İkinci el araç piyasasında en sık karşılaşılan ve alıcıyı en çok zarara uğratan durumlardan biri kilometre düşürme vakalarıdır. Araç satın alındıktan sonra yapılan ekspertiz servis geçmişi incelemesi veya Tramer sorgularında kilometre tutarsızlığı ortaya çıkabiliyorsa bu durum açık bir hile niteliği taşır. Kilometre düşürülmesi aracın değerini doğrudan etkilediği için ayıplı ifa kapsamında değerlendirilir ve satıcı “haberim yoktu” dese bile hukuken sorumluluktan kaçamaz. Bu nedenle alıcı güçlü seçimlik haklara sahiptir.
Mevzuat Kilometre Düşürülmüş Araçları Nasıl Değerlendiriyor?
Kilometre düşürme hem Türk Borçlar Kanunu kapsamında bir ayıptır hem de çoğu durumda hileli ilem sayılır. Konuyla ilgili temel düzenleme TBK 219’dur. Madde metni şöyledir:
TBK Madde 219:
“Satıcı alıcıya kaşı satılan şeyin ayıplarından sorumludur. Satılan şey, alıcıya bildirilen niteliklere sahip değilse ya da kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği yararı azaltan veya ortadan kaldıran maddi hukuki ya da ekonomik bir ayıp taşıyorsa satıcı bunun sonuçlarından sorumludur.”
Kilometre düşürülmesi satılan aracın “bildirilen özelliklere sahip olmaması” haline girdiği için doğrudan bu madde kapsamındadır. Ayrıca TBK kapsamında hile kavramı da devreye girer. Satıcının ayıbı bilip bilmemesi önemli değildir çünkü gizli ayıplardan habersiz olsa bile sorumluluğu devam eder.
Kilometre Düşürülmüş Olduğu Ortaya Çıktıysa Nasıl Bir Yol İzlenmeli?
İlk yapılması geeken kilometre tutarsızlığının teknik ve resmi olarak belgelenmesidir. Yetkili servis kayıtları, geçmiş muayene belgeleri ekspertiz raporları ve araç içerisinde bulunan elektronik kontrol ünitesi (ECU) verileri aracın gerçek kilometresini ortaya koyabilir. Bu belgeler toplandıktan sonra satıcıya yazılı bir bildirim yapılmalıdır. Kilometre düşürülmesi, satıcının “yanlışlık olmuş” veya “eski sahibi yapmış” gibi savunmalarıyla geçiştirilemez hukuken açık ayıptır. Yazılı bildirimde ayıp açık şekilde belirtilmeli ve talep edilen çözüm net şekilde ifade edilmelidir.
Kilometre Düşürülmüş Araç İçin Hangi Hakları Kullanabilirsiniz?
Türk Borçlar Kanunu alıcıya dört seçimlik hak sunar. Kilometre düşürülmesi ağır bir ayıp olduğundan en sık kullanılan hak sözleşmeden dönme yani aracın iadesi ve satış bedelinin tamamının geri alınmasıdır. Araçtaki değer kaybı çok yüksek olduğu için bedel indirimi hakkı da uygulanabilir satır arasında ifade edilmeyen bu değer farkı çoğu zaman ciddi bir maddi zarara karşılık gelir. Ücretsiz onarım hakkı bu tür bir ayıpta anlamlı değildir çünkü kilometre düşürmenin teknik bir onarımı yoktur. Ayıpsız misli ile değişim ise teorik olarak mümkün olsa da ikinci el araç satışlarında pratikte nadiren uygulanabilir.
Bazı satıcılar “benden önceki sahip düşürmüş benim sorumluluğum değil” diyebilir. Ancak TBK 219 gereğince satıcı bilmediği ayıptan bile sorumludur. Satış sırasında araca ilişkin yanlış bilgi verilmesi veya eksik beyan hile niteliğinde değerlendirildiği için alıcının hakları daha da güçlenir.
Bu Süreci Alıcı Adına Nasıl Yürütebiliriz?
Kilometre düşürme vakaları güçlü teknik tespit belgeli iletişim ve doğru hukuki strateji gerektirir. Ekspertiz ve servis geçmişinin analizi, kilometre tutarsızlığının resmi delillerle ortaya konması satıcıya yapılacak yazılı ihtarın hazırlanması ve gerektiğinde bedel iadesi sürecinin başlatılması profesyonel takip gerektirir. Tüm bu adımları sizin adınıza üstlenerek hem hileli satış nedeniyle oluşan zararı tazmin ediyor hem de kanunun tanıdığı haklardan eksiksiz şekilde yararlanmanızı sağlıyoruz.
