Sıfır kilometre bir aracın kısa sürede arıza vermesi alıcı açısından hem haal kırıklığı hem de ciddi bir güvensizlik yaratır. Pek çok kişi “araç garanti kapsamında, sorun çözülür” diye düşünse de bazı durumlarda satıcı firma arızayı hafife alabilir sorumluluk almak istemeyebilir veya alıcıya sadece onarım seçeneğini sunarak para iadesini reddedebilir. Oysa Türk Borçlar Kanunu ve tüketici mevzuatı sıfır araç alıcılarını çok güçlü şekilde korur. Arızanın niteliğine göre alıcı para iadesi dahil pek çok hakka sahiptir.
Mevzuat Sıfır Aracın Arızalanması Hakkında Ne Diyor?
Sıfır araç satışları Türk Borçlar Kanunu’nun ayıplı mal hükümleri ile Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un ayıplı mal düzenlemelerine tabidir. Arızanın teslim anında mevcut olması veya kısa süre içinde ortaya çıkması sıfır araç için genellikle “ayıplı mal” niteliği taşır. Bu nedenle satıcı firmanın sorumluluğu açıktır. Türk Borçlar Kanunu’nun temel maddesi şudur:
TBK Madde 219:
“Satıcı alıcıya karşı satlan şeyin ayıplarından sorumludur. Satılan şey, alıcıya bildirilen niteliklere sahip değilse ya da kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği yararı azaltan veya ortadan kaldıran maddi hukuki ya da ekonomik bir ayıp taşıyorsa satıcı bunun sonuçlarından sorumludur.”
Sıfır araçlarda ortaya çıkan arızaların neredeyse tamamı gizli ayıp niteliğindedir. Bu nedenle satıcı “kullanım hatası”, “normal durum” “garanti kapsamında onarırız ama para iadesi yok” gibi savunmalarla sorumluluktan kaçamaz.
Araç Arızalandı ve Para İadesi Yapılmıyorsa Ne Yapılmalı?
İlk adım arızanın belgelenmesidir. Yetkili servisin düzenleyeceği arıza raporu üretim veya montaj kaynaklı problemleri ortaya koyar. Arıza tekrar ediyorsa veya güvenlik riski yaratıyorsa bu durum aracın ayıplı olduğunu çok güçlü şekilde gösterir. Rapor alındıktan sonra satıcıya yazılı bildirim yapılmalıdır. Sözlü görüşmeler veya telefon konuşmaları çoğu zaman sonuç vermez ve ispat açısından bir değer taşımaz.
Alıcı, yazılı bildirimde arızayı servis raporunu ve talebini açıkça belirtmelidir. Talep ister onarım, ister bedel iadesi ister değişim olsun satıcı bunu keyfi olarak reddedemez. Bazı firmalar yalnızca onarım seçeneğini sunmaya çalışsa da ağır veya tekrar eden arızalarda alıcının sözleşmeden dönme hakkı vardır. Bu aracın iade edilmesi ve bedelin geri alınması anlamına gelir.
Para İadesi Neden Reddediliyor ve Haklar Nasıl Kullanılabilir?
Pek çok bayi veya distribütör sıfır araç satışında para iadesinin zor olduğunu söyleyerek alıcyı yönlendirmeye çalışır. Oysa kanun ağır arızalarda, güvenlik riski oluşturan sorunlarda tekrar eden arızalarda veya üretim kaynaklı sistemsel sorunlarda alıcıya sözleşmeden dönme hakkı tanır. Aracın şanzıman, motor elektronik beyin direksiyon fren gibi temel birimlerinde ortaya çıkan her arıza bu kategoriye dahil olabilir.
Satıcı para iadesini reddediyorsa alıcı şu seçimlik hakları kullanabilir: Aracın ücretsiz onarımı, ayıpsız misli ile değişim ayıp oranında bedelden indirim veya sözleşmeden dönerek tam bedel iadesi. Bu haklar TBK kapsamında ve tüketici mevzuatı gereği bağlayıcıdır. Satıcı aracın garanti kapsamında olduğu gerekçesiyle alıcıyı yalnızca onarım seçeneğine yönlendiremez. Hakem heyeti ve mahkemeler ağır arızalarda alıcı lehine karar verme eğilimindedir.
Bu Süreci Alıcı Adına Nasıl Yürütebiliriz?
Sıfır araç arızalarında satıcılarla yaşanan uyuşmazlıklar hem teknik hem hukuki açıdan karmaşık olabilir. Doğru servis raporunun alınması, satıcıya yapılan yazılı başvurunun hazırlanması seçimlik hakların doğru şekilde kullanılması ve gerektiğinde tüketici hakem heyeti veya mahkeme başvurusunun yapılması profesyonel bir takip gerektirir. Tüm bu süreci sizin adınıza yürütüyor, belgeleri hazırlıyor satıcıyla yapılan görüşmeleri kayıt altına alıyor ve araç bedelinin iadesi veya değişimin sağlanması için gerekli tüm hukuki adımları eksiksiz uyguluyoruz. Böylece hem mağduriyetiniz giderilir hem de arızalı aracın yükü üzerinizden kalkar.
